Rak jelita grubego dieta PDF – jak zmienić nawyki żywieniowe?

Co to jest rak jelita grubego?

Rak jelita grubego to poważny nowotwór, który rozwija się w końcowej części przewodu pokarmowego. To jeden z najczęściej diagnozowanych rodzajów raka na całym świecie, występujący zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Zgodnie z danymi, zajmuje on trzecie miejsce pod względem częstości występowania wśród wszystkich nowotworów.

Wzrost ryzyka zachorowania na raka jelita grubego zazwyczaj powiązany jest z różnorodnymi czynnikami. Wśród nich można wymienić:

• nawyki żywieniowe,
• styl życia,
• predyspozycje genetyczne.

Niekorzystna dieta, mała aktywność fizyczna oraz palenie tytoniu mają duży wpływ na zwiększenie ryzyka. Badania dowodzą, że regularne spożywanie przetworzonego mięsa oraz niedobór błonnika w posiłkach mogą prowadzić do szkodliwych zmian w komórkach jelita grubego, co sprzyja rozwojowi nowotworu.

W profilaktyce raka jelita grubego istotne jest dbanie o zdrową i zrównoważoną dietę. Warto wzbogacić jadłospis o dużą ilość:

• warzyw,
• owoców,
• produktów pełnoziarnistych.

Może to znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia tej choroby. Również regularne badania przesiewowe oraz czujność wobec wczesnych objawów są kluczowe. Dzięki nim łatwiej jest postawić diagnozę w odpowiednim czasie, co wpływa korzystnie na niekorzystne rokowania.

Jakie są objawy raka jelita grubego, które należy monitorować?

Objawy raka jelita grubego mogą być zróżnicowane i często mylące. Dlatego warto zwrócić uwagę na kilka istotnych sygnałów:

• zmiany w rytmie wypróżnień, takie jak biegunki lub zaparcia, które mogą wystąpić bez oczywistego powodu,
• obecność krwi w stolcu – zarówno w postaci jasnej, jak i ciemnej, która powinna natychmiast wzbudzić niepokój,
• uczucie niepełnego wypróżnienia, które może się pojawić nawet po skorzystaniu z toalety,
• bóle brzucha oraz wzdęcia, które występują regularnie mogą świadczyć o problemach zdrowotnych,
• znaczna utrata wagi bez zmian w diecie lub poziomie aktywności fizycznej jest alarmującym objawem,
• ogólne osłabienie i chroniczne zmęczenie, które nie mają oczywistej przyczyny, również mogą być wskazówką do działania.

Szybkie zauważenie tych objawów oraz ich zgłoszenie lekarzowi jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Regularne monitorowanie funkcji jelit i objawów trawiennych może znacznie przyspieszyć diagnozę raka jelita grubego, co z kolei zwiększa szanse na skuteczne terapie. Ważne jest, aby nie bagatelizować tych symptomów, nawet jeśli występują tylko sporadycznie.

Jakie są czynniki ryzyka raka jelita grubego?

Czynniki ryzyka związane z rakiem jelita grubego są ściśle powiązane z naszymi nawykami żywieniowymi oraz uwarunkowaniami genetycznymi. Spożywanie dużych ilości czerwonego i przetworzonego mięsa, jak chociażby kiełbasy czy produkty konserwowe, znacznie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia tego nowotworu. Badania pokazują, że osoby, które jedzą pięć lub więcej porcji czerwonego mięsa tygodniowo, są aż o 50% bardziej narażone na zachorowanie.

Otyłość, zwłaszcza ta brzuszna, również odgrywa kluczową rolę w tym procesie. Nadwaga prowadzi do stanów zapalnych i zwiększonej produkcji hormonów przez tkankę tłuszczową, co z kolei podwyższa ryzyko nowotworów jelita grubego. Nie można także ignorować wpływu braku aktywności fizycznej, która jest istotnym czynnikiem ryzyka. Regularne ćwiczenia sprzyjają zdrowiu jelit i pomagają w utrzymaniu prawidłowej wagi.

Palenie papierosów, mimo że jest często pomijane w tego rodzaju dyskusjach, także zwiększa ryzyko. Szczególnie narażone są osoby powyżej 50. roku życia oraz te, które miały w przeszłości polipy jelita grubego. Genetyka i historia nowotworów w rodzinie również znacząco podnoszą ryzyko zachorowania.

Ważne jest, aby pamiętać, że zbilansowana dieta bogata w błonnik, pochodzący z owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych, może pomóc w obniżeniu tego ryzyka. Świadomość tych czynników zdrowotnych pozwala na podejmowanie bardziej świadomych decyzji dotyczących naszego zdrowia oraz profilaktyki raka jelita grubego.

Jak alkohol wpływa na ryzyko nowotworów?

Alkohol odgrywa istotną rolę w zwiększaniu ryzyka wystąpienia nowotworów, w tym raka jelita grubego. Wyniki licznych badań wskazują, że osoby nadużywające go są bardziej podatne na rozwój nowotworów w obrębie układu pokarmowego. Wpływ tego zjawiska można tłumaczyć m.in.:

• uszkodzeniami DNA,
• zaburzeniami w metabolizmie komórek, które prowadzą do mutacji genetycznych,
• wzrostem poziomu estrogenów, co zwiększa ryzyko nowotworów związanych z hormonami.

Dlatego ograniczenie spożycia alkoholu stanowi kluczowy element profilaktyki rakowej jelita grubego, a eksperci sugerują, by nie przekraczać 1-2 standardowych porcji dziennie. Wpływ alkoholu sięga także zdrowia błony śluzowej jelita; jego nadmierna konsumpcja może prowadzić do stanów zapalnych. Takie stany zwiększają ryzyko nowotworów, szczególnie u osób borykających się z chorobami jelit, takimi jak nieswoiste zapalenia jelit. Dlatego monitorowanie własnych nawyków związanych z alkoholem oraz wprowadzenie zdrowej diety mogą znacząco przyczynić się do zmniejszenia ryzyka nowotworów.

Jak dieta wpływa na ryzyko wystąpienia raka jelita grubego?

Dieta ma ogromny wpływ na ryzyko rozwinięcia się raka jelita grubego. Liczne badania wskazują, że:

• nadmiar czerwonego i przetworzonego mięsa,
• picie alkoholu,
• niewystarczająca ilość błonnika znacznie podnoszą to ryzyko.

Na przykład, jeżeli ktoś spożywa pięć lub więcej porcji czerwonego mięsa tygodniowo, szanse na zachorowanie mogą wzrosnąć o nawet 50%. Regularne picie alkoholu jest związane z uszkodzeniami DNA oraz mutacjami komórkowymi, co sprzyja rozwojowi nowotworów jelita grubego. Z drugiej strony, zbilansowana dieta, która obfituje w błonnik, świeże warzywa i owoce, działa ochronnie. Błonnik pokarmowy, który znajdziemy w produktach pełnoziarnistych oraz w owocach i warzywach, wspiera właściwe funkcjonowanie układu pokarmowego. Pomaga on także przyspieszyć pasaż jelitowy, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka stanów zapalnych.

Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na to, jak ważny jest wapń, obecny w produktach mlecznych. Dietetycy zalecają:

• ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych,
• zwiększenie ilości błonnika,
• różnorodność warzyw w codziennym menu.

Stosowanie się do tych wskazówek może znacząco obniżyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.

Jakie składniki diety mogą zwiększać ryzyko nowotworów?

Niektóre elementy diety mogą podnosić ryzyko zachorowania na nowotwory, szczególnie raka jelita grubego. W szczególności, spożywanie czerwonego mięsa oraz przetworzonych produktów mięsnych, takich jak kiełbasy czy konserwy, stanowi istotny czynnik ryzyka. Badania wskazują, że osoby, które jedzą pięć lub więcej porcji tych produktów tygodniowo, mają aż o 50% większe prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów przewodu pokarmowego.

Co więcej, dieta obfitująca w tłuszcze nasycone, występujące w tłustych mięsach oraz wielu przetworzonych artykułach spożywczych, może dodatkowo zwiększać to ryzyko. Warto również pamiętać, że nadmierne spożycie alkoholu ma potencjał ingerowania w DNA, prowadząc do mutacji komórkowych, a to sprzyja pojawieniu się nowotworów. Osoby z wysokim spożyciem alkoholu są bardziej narażone na raka jelita grubego, co może być powiązane z podwyższonym poziomem estrogenów w organizmie.

Niedobory błonnika pokarmowego również wpływają na zwiększenie ryzyka. Dieta uboga w błonnik, a także niedobory witamin i minerałów mogą powodować zakłócenia w pracy układu pokarmowego, co sprzyja rozwojowi nowotworów.

Z tego powodu zaleca się zwiększenie ilości produktów bogatych w błonnik, takich jak:

• świeże owoce,
• warzywa,
• pełnoziarniste zboża.

Wspiera to zdrowie jelit i jednocześnie redukuje ryzyko nowotworowe.

Jakie są zalecenia dotyczące diety w profilaktyce raka jelita grubego?

Zalecenia dotyczące diety w kontekście zapobiegania rakowi jelita grubego odgrywają kluczową rolę w zmniejszaniu ryzyka tej choroby. Błonnik pokarmowy jest niezwykle ważnym składnikiem zdrowego jadłospisu; dzienna porcja powinna wynosić od 20 do 40 g. Można to łatwo osiągnąć, wprowadzając do diety różnorodne:

• owoce,
• warzywa,
• pełnoziarniste produkty zbożowe.

Szczególnie cenne są warzywa, zwłaszcza te nieskrobiowe, takie jak brokuły czy marchew, które skutecznie obniżają ryzyko stanów zapalnych w jelitach. Należy również zredukować spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa, jak kiełbasy czy konserwy, ponieważ osoby jedzące pięć lub więcej porcji czerwonego mięsa tygodniowo narażają się na 50% większe ryzyko zachorowania na nowotwory jelita grubego. Warto także pamiętać o umiarkowanym spożyciu alkoholu; najlepiej jest go unikać, gdyż nadmiar może prowadzić do uszkodzenia DNA komórek i ich mutacji. Utrzymywanie prawidłowej wagi ciała ma duże znaczenie, ponieważ wpływa prosto na zdrowie jelit. Zbilansowana dieta, bogata w błonnik, warzywa, owoce oraz pełnoziarniste produkty, a także ograniczająca tłuszcze nasycone i przetworzone mięso, tworzy solidny fundament w profilaktyce raka jelita grubego. Wprowadzenie tych zasad do codziennych nawyków żywieniowych przynosi wiele korzyści zdrowotnych, wspierających długofalowe zdrowie jelit.

Jak wygląda dieta „antyrakowa”?

Dieta „antyrakowa” to styl żywienia, który pomaga zredukować ryzyko wystąpienia nowotworów oraz wspiera ogólną kondycję zdrowotną. W centrum tej diety znajdują się warzywa i owoce, a szczególnie te bogate w antyoksydanty. Ważne, aby jadłospis zawierał także:

• produkty pełnoziarniste,
• błonnik pokarmowy,
• zdrowe tłuszcze, na przykład oliwę z oliwek.

Należy jednak pamiętać o ograniczeniu spożycia:

• czerwonego i przetworzonego mięsa,
• cukru,
• alkoholu,

gdyż ich nadmiar może zwiększać ryzyko nowotworów jelita grubego. Badania pokazują, że osoby jedzące pięć lub więcej porcji tych produktów tygodniowo są w wyższej grupie ryzyka zachorowania na nowotwory. Błonnik pochodzący z warzyw, owoców i żywności pełnoziarnistej ma korzystny wpływ na zdrowie jelit i zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia stanów zapalnych. Warzywa kapustne, do których należy brokuł i kapusta, zawierają substancje chemiczne, które mogą ograniczać rozwój komórek nowotworowych. Warto wzbogacić swoją dietę o:

• resweratrol, obecny w ciemnych winogronach i czerwonym winie,
• kurkuminę, składnik aktywny kurkumy.

Wprowadzając zasady diety „antyrakowej”, warto łączyć różnorodne składniki: świeże owoce, warzywa, produkty z pełnego ziarna oraz zdrowe tłuszcze. Taki sposób odżywiania wspomaga organizm w walce z potencjalnym ryzykiem rozwoju nowotworów. Regularne spożycie tych składników ma pozytywny wpływ na ogólną kondycję zdrowotną.

Jakie są korzyści z spożywania błonnika pokarmowego?

Błonnik pokarmowy to element diety, który przynosi szereg korzyści zdrowotnych. Jego obecność w codziennym jadłospisie może znacząco wpływać na funkcjonowanie jelit, przyspieszając perystaltykę i tym samym redukując problemy z zaparciami. Szczególnie cenny jest błonnik rozpuszczalny, który znajduje się w:

• owocach,
• warzywach,
• owsie.

Pomaga on obniżyć poziom cholesterolu LDL, a co za tym idzie, zmniejsza ryzyko chorób serca. Dodatkowo, błonnik stabilizuje cukier we krwi, co jest szczególnie istotne dla osób z cukrzycą typu 2, gdyż opóźnia wchłanianie cukrów. Większa ilość spożywanego błonnika przekłada się na dłuższe uczucie sytości, co może prowadzić do zmniejszenia liczby kalorii w diecie oraz wspierać utrzymanie zdrowej wagi ciała.

Oprócz tego, błonnik pozytywnie wpływa na błonę śluzową jelita grubego, co ogranicza jej kontakt z potencjalnie rakotwórczymi substancjami. W dłuższej perspektywie może to przyczynić się do obniżenia ryzyka nowotworów jelita grubego. Dlatego też warto wzbogacić swoją dietę w produkty bogate w błonnik, takie jak:

• pełnoziarniste zboża,
• świeże owoce,
• warzywa.

Zalecane dzienne spożycie wynosi od 20 do 40 gramów, co jest całkiem osiągalne przy odpowiednim planowaniu posiłków.

Jakie warzywa i owoce warto włączyć do diety?

Wprowadzając do swojej diety różnorodne warzywa i owoce, mamy szansę nie tylko na poprawę zdrowia, ale także na zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka jelita grubego. Warzywa kapustne, takie jak:

• brokuły,
• kapusta,
• kalafior.

Zasługują na szczególną uwagę, gdyż są bogate w antyoksydanty oraz liczne składniki odżywcze. Nie można zapominać o:

• marchewce,
• burakach,
• szpinaku,
• jarmużu,
• kolorowej papryce.

To wszystko wartościowe produkty, które dostarczają istotnych korzyści zdrowotnych. Owoce także odgrywają niezwykle ważną rolę w naszej diecie, w tym:

• jagody,
• borówki,
• maliny,
• truskawki.

Obfitują w przeciwutleniacze, które wpływają na naszą odporność. Ponadto:

• jabłka,
• gruszki,
• cytrusy.

Dostarczają nie tylko witamin, ale również błonnika. Urozmaicona dieta, pełna tych wartościowych składników, wspiera zdrowie jelit i może znacznie obniżyć ryzyko rozwoju nowotworów.

Zaleca się, aby codziennie spożywać co najmniej pięć porcji warzyw i owoców. Mogą być one serwowane na wiele sposobów:

• na świeżo,
• gotowane,
• duszony.

Różnorodność w diecie znacznie zwiększa jej wartość odżywczą, a także korzystnie wpływa na procesy trawienne dzięki błonnikowi, który reguluje pracę jelit i wspiera ich zdrowie.

Jakie pełnoziarniste produkty zbożowe są polecane w diecie?

Pełnoziarniste produkty zbożowe odgrywają kluczową rolę w zdrowej diecie, a ich wpływ na profilaktykę raka jelita grubego jest nie do przecenienia. Warto zwrócić uwagę na:

• pieczywo pełnoziarniste,
• brązowy ryż,
• kaszę gryczaną,
• jęczmienną,
• płatki owsiane.

Produkty te są wyjątkowo bogate w błonnik pokarmowy. Ten składnik wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, przyspieszając pasaż jelitowy oraz redukując ryzyko zaparć. Wprowadzenie błonnika do diety korzystnie wpływa na zdrowie jelit oraz ogólną kondycję organizmu. Osoby, które regularnie włączają te produkty do swojego jadłospisu, mają tendencję do lepszego kontrolowania poziomu cholesterolu i glukozy we krwi.

Zaleca się, aby dziennie spożywać przynajmniej 25-30 gramów błonnika, co można z łatwością osiągnąć, dodając do diety otręby pszenne czy żytnie. Dodatkowo, systematyczne spożywanie pełnoziarnistych zbóż przyczynia się do redukcji stanów zapalnych w jelitach, co jest istotne w kontekście prewencji nowotworowej. Nie można także zapomnieć o tym, że pełnoziarniste produkty zbożowe wspierają uczucie sytości, co ułatwia utrzymanie odpowiedniej wagi ciała. Ich bogactwo w witaminy z grupy B oraz minerały dodatkowo przyczynia się do lepszego zdrowia.

Dlatego niezwykle istotne jest, aby świadomie uwzględniać je w codziennym menu, co pomoże zachować zdrowie jelit i obniżyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.

Jakie są zalety kapusty kiszonej w diecie profilaktycznej?

Kapusta kiszona odgrywa kluczową rolę w zdrowym stylu życia. To bogate źródło błonnika, witamin C i K oraz probiotyków, które wpływają na nasze zdrowie. Dzięki zawartości błonnika wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, co jest istotne w redukcji ryzyka zachorowania na raka jelita grubego. Regularne spożywanie tej pysznej kiszonki przyspiesza proces trawienia, co z kolei zmniejsza ryzyko zaparć oraz stanów zapalnych.

Witamina C jest nieoceniona w ochronie naszych komórek przed stresem oksydacyjnym, natomiast witamina K wspiera zdrowie kości, wykazując działania przeciwzapalne. Probiotyki, obecne w kapuście kiszonej, sprzyjają rozwijaniu zdrowej mikroflory jelitowej, co pozytywnie wpływa na detoksykację organizmu oraz może przeciwdziałać chorobom nowotworowym. Chemiczne substancje zawarte w tej kiszonej kapuście mają również właściwości antyoksydacyjne, co dodatkowo przyczynia się do obniżenia ryzyka nowotworów.

Inkorporując ją do swojej diety, nie tylko zmniejszasz prawdopodobieństwo wystąpienia raka jelita grubego, ale także poprawiasz ogólny stan zdrowia. Oprócz kapusty kiszonej, warto wzbogacić codzienny jadłospis o różnorodne warzywa i owoce, które także są pełne błonnika i przeciwutleniaczy, co dodatkowo zwiększa korzyści zdrowotne.

Jakie są skutki nadmiernej konsumpcji czerwonego i przetworzonego mięsa?

Spożywanie zbyt dużej ilości czerwonego oraz przetworzonego mięsa może znacząco zwiększać ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Badania pokazują, że osoby, które zjadają pięć lub więcej porcji czerwonego mięsa tygodniowo, mają nawet o 50% wyższe ryzyko rozwoju tej choroby. Przetworzone mięsa, takie jak:

• kiełbasy,
• konserwy,
• zawierają szkodliwe substancje, w tym azotyny oraz tłuszcze nasycone,
• które mogą uszkadzać DNA komórek jelita grubego.

Ponadto, podczas przygotowywania mięsa w wysokiej temperaturze, na przykład grillowania lub smażenia, dochodzi do powstawania związków heterocyklicznych, które również przyczyniają się do wzrostu ryzyka nowotworowego. Tłuszcze nasycone, które występują w czerwonym mięsie, mogą prowadzić do problemów takich jak:

• otyłość,
• stany zapalne,

a obie te kwestie są ściśle związane z wyższym ryzykiem wystąpienia raka jelita grubego. Zmniejszenie spożycia czerwonego oraz przetworzonego mięsa, w połączeniu z większą ilością warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych w codziennej diecie, może znacząco wpłynąć na obniżenie ryzyka zachorowania. Warto także pomyśleć o zdrowszych źródłach białka, takich jak:

• ryby,
• drób,
• rośliny strączkowe,

które korzystnie wpływają na zdrowie jelit oraz pomagają zmniejszyć ryzyko chorób nowotworowych.

Jakie inne czynniki ochronne istnieją przeciwko rakowi jelita grubego?

Profilaktyka raka jelita grubego opiera się na wielu istotnych czynnikach, które mogą znacząco zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia. Kluczową rolę odgrywa utrzymanie zdrowej masy ciała, ponieważ otyłość, zwłaszcza brzuszna, sprzyja występowaniu stanów zapalnych, które są powiązane z nowotworami.

Również regularna aktywność fizyczna ma ogromne znaczenie. Badania dowodzą, że osoby, które regularnie ćwiczą w umiarkowanym lub intensywnym zakresie, mają mniejsze szanse na zachorowanie na raka jelita grubego. Warto również rozważyć suplementację witaminą D jako formę dodatkowej ochrony, ale zawsze należy to skonsultować z lekarzem. Witamina ta wpływa korzystnie na zdrowie jelit i może wykazywać działanie przeciwnowotworowe.

Ograniczenie spożycia alkoholu to kolejny ważny aspekt dbałości o zdrowie. Nadmierne picie zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów. Z kolei palenie papierosów to czynnik ryzyka, którego całkowite wyeliminowanie zdecydowanie korzystnie wpłynie na stan jelit.

Kluczową rolę w profilaktyce odgrywają również badania przesiewowe, takie jak kolonoskopia, które umożliwiają wczesne wykrywanie i usuwanie polipów jelita grubego, a to znacząco obniża ryzyko nowotworu. Regularność tych badań jest szczególnie istotna dla osób z grupy ryzyka.

Wprowadzenie tych elementów do codziennego życia stanowi fundament efektywnej profilaktyki raka jelita grubego.

Jak fizyczna aktywność wpływa na zdrowie jelit?

Aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jelit. Pomaga w poprawie perystaltyki oraz skutecznym usuwaniu resztek pokarmowych, co przeciwdziała problemom z zaparciami. Regularne ćwiczenia, takie jak:

• bieganie,
• pływanie,
• jazda na rowerze.

Wspierają krążenie krwi w jelitach, co przekłada się na ich lepsze funkcjonowanie i korzystny wpływ na cały układ pokarmowy. Dzięki aktywności fizycznej można również utrzymać zdrową masę ciała, co istotnie zmniejsza ryzyko otyłości – jednego z głównych czynników wpływających na rozwój raka jelita grubego. Otyłość sprzyja stanom zapalnym w organizmie, które mogą zakłócać prawidłowe działanie jelit i zwiększać ryzyko chorób nowotworowych. Co więcej, regularne ćwiczenia mogą pomóc obniżyć stany zapalne, wpływając pozytywnie na zdrowie jelit. Korzyści płynące z aktywności fizycznej są nie do przecenienia, szczególnie w kontekście profilaktyki nowotworowej. Badania wykazują, że osoby, które prowadzą aktywny tryb życia, mają od 30% do 40% mniejsze ryzyko wystąpienia raka jelita grubego w porównaniu do tych, którzy są mniej aktywni. Regularne treningi przyczyniają się do ogólnej poprawy kondycji, co przynosi długofalowe korzyści zarówno dla zdrowia jelit, jak i zmniejszenia ryzyka wystąpienia nowotworów.

Jakie są metody leczenia raka jelita grubego?

Metody leczenia raka jelita grubego są ściśle związane z etapem rozwoju choroby oraz ogólnym stanem zdrowia pacjenta. Kluczową techniką jest chirurgiczne usunięcie guza, co skutkuje eliminacją nowotworu.

• Chemioterapia, która ma na celu zniszczenie komórek rakowych lub spowolnienie ich proliferacji,
• radioterapia, która przyczynia się do zmniejszenia wielkości guza czy eliminacji przerzutów,
• terapie celowane, stosowane w przypadku wystąpienia specyficznych zmian genetycznych w komórkach nowotworowych,
• immunoterapia, wzmacniająca układ odpornościowy w walce z chorobą.

Po zakończeniu terapii, niezwykle istotne są regularne kontrole oraz badania, które umożliwiają wczesne wykrycie ewentualnych nawrotów. Wybór odpowiedniej metody powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta i realizowany przez zespół wykwalifikowanych specjalistów.