EMIT


Zakład Maszyn Elektrycznych „EMIT”, znany również jako Elektryczne Maszyny I Transformatory, to renomowane przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją trójfazowych maszyn elektrycznych. Umiejscowiony w Żychlinie, stanowi on najstarszy zakład w Polsce specjalizujący się w tej dziedzinie.

EMIT jest również jednym z wiodących zakładów w kraju, co podkreśla jego znaczącą rolę w przemysłowej produkcji maszyn elektrycznych. Jego długoletnia obecność na rynku oraz doświadczenie sprawiają, że firma ta ma ugruntowaną pozycję w branży.

Historia

Zakład powstał 23 września 1921 roku, kiedy to inżynier Zygmunt Okoniewski zainicjował działalność pod nazwą Polskie Zakłady Elektryczne Brown Boveri SA w miejscu dawnej cukrowni „Walentynów”. Dwa lata później, w 1923 roku, rozpoczęto seryjną produkcję maszyn trójfazowych oraz pierwszych w Polsce silników tramwajowych. W roku 1926 Okoniewski otworzył kolejny zakład w Cieszynie, a w 1928 roku fabryka zyskała nową halę transformatorów. Należy jednak zauważyć, że w latach 1931-1933 produkcja została wstrzymana z powodu kryzysu gospodarczego.

Od 1 marca 1933 roku przedsiębiorstwo funkcjonowało jako Zakłady Elektromechaniczne Rohn-Zieliński SA, korzystające z licencji Brown Boveri. Do istotnych osiągnięć firmy przed wybuchem II wojny światowej zalicza się dostarczenie silników dla polskich okrętów podwodnych oraz transformatorów dla linii Mościce-Starachowice, które były częścią pierwszej w Polsce linii wysokiego napięcia Rożnów-Warszawa, a także dla elektrowni w Rożnowie. W okresie 1937-1938 do zakładu dobudowano narzędziownię.

W trakcie II wojny światowej zakład znalazł się pod kontrolą firmy Brown Boveri z siedzibą w Mannheim. Po zakończeniu wojny fabryka została upaństwowiona i przemianowana na Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych i Transformatorów M-1. Już 15 marca 1945 roku rozpoczęto produkcję, a w 1951 roku zakład zyskał patrona Wilhelma Piecka. W latach 1948-1951 miała miejsce rozbudowa o halę maszyn prądu przemiennego, a do połowy lat 50. XX wieku, firma, współpracując z Elektrobudową, stała się liderem w produkcji największych transformatorów w Polsce.

Zakład przeszedł dalszą rozbudowę, wzbogacając się o nową halę maszyn prądu stałego w latach 1961-1964. 24 kwietnia 1967 roku zmieniono jego nazwę na Zakłady Wytwórcze Maszyn Elektrycznych i Transformatorów EMIT im. W. Piecka. W tym samym czasie część produkcji transformatorów oraz kadra techniczna zostały przeniesione do świeżo wybudowanej fabryki transformatorów ELTA w Łodzi.

W 1975 roku zakład znajdował się na drugim miejscu pod względem wielkości w województwie płockim, ustępując jedynie Petrochemii Płock, generując sprzedaż na poziomie 1107 mln zł i zatrudniając 2607 pracowników. 10 grudnia tego samego roku zakład odwiedził przywódca Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Erich Honecker.

Od 1991 roku przedsiębiorstwo funkcjonuje jako spółka akcyjna, a w 1997 roku uzyskało certyfikat systemu zapewnienia jakości ISO 9001. Na początku XXI wieku dokonano podziału zakładu, który przekształcił się w Zakład Maszyn Elektrycznych EMIT S.A. (Grupa Cantoni), EV Żychlińskie Transformatory (obecnie Fabryka Transformatorów w Żychlinie) oraz Zakład Narzędziowy „NARMOD” Sp. z o.o.

Warto również dodać, że zakład dysponuje ośrodkiem wczasowym w Rowach, który powstał w 1975 roku. W przeszłości miał także ośrodek wypoczynkowy w Zdworzu (od 1963), Zakładowy Dom Kultury (od 1964) oraz pracowniczą spółdzielnię mieszkaniową, która była znana jako Osiedle Wyzwolenie (potocznie Browery, od nazwy fabryki Brown Boveri, 1949). Na jego terenie operuje jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej EMIT.

Żychlin to Emit, a Emit to Żychlin.

Zatrudnienie w zakładzie z pewnością miało kluczowe znaczenie dla rozwoju regionu, a jego historia stanowi ważny element dziedzictwa przemysłowego Polski.

Produkty

Silniki oraz transformatory produkcji EMIT zyskały uznanie w wielu zastosowaniach w różnorodnych maszynach. Poniżej przedstawiamy najważniejsze przykłady ich wykorzystania:

  • okręt podwodny,
  • tramwaj,
  • trolejbusy,
  • lokomotywa,
  • elektryczne zespoły trakcyjne.

W kontekście okrętów podwodnych, model ORP Sęp został wyposażony w silnik EMIT. Jeśli chodzi o tramwaje, to w modelu 118N Puma zastosowano silnik STDa 250-4A, generujący moc 95 kW, natomiast w Tramwaju Tatra RT6 MF 06 AC znalazł się silnik STDa 280-4 o mocy 104 kW.

W przypadku trolejbusów, silniki EMIT zainstalowano w kilku modelach: Solaris Trollino 12 wyposażono w silnik asynchroniczny STDa 280-6B/175 o mocy 175 kW, podobnie jak Solaris Trollino 15 oraz MAZ 203.

Kolejnym interesującym przykładem zastosowania silników EMIT jest lokomotywa Newag Dragon, która również korzysta z tych nowoczesnych rozwiązań. W obszarze elektrycznych zespołów trakcyjnych, model Newag 19WE wyposażono w silnik asynchroniczny SXT315-L4C, a EN57AKM korzysta z silnika prądu przemiennego LK450X6.

Dyrektorzy i prezesi

Historia zarządzania przedsiębiorstwem EMIT to bogaty zapis osób kierujących nim przez lata. Poniżej przedstawiono kolejne osoby pełniące funkcje dyrektorów oraz prezesów w chronologicznym porządku:

  • 1921 – Zygmunt Okoniewski,
  • 1922–1927 – inż. Stanisław Śliwiński,
  • 1927–1929 – inż. Jerzy Gosiewski,
  • 1929–1931 – inż. Stefan Rusz,
  • 1932 – inż. Zygmunt Okoniewski,
  • 1932–1938 – prof. Zygmunt Gogolewski,
  • 1939 – inż. Zygmunt Grabiński,
  • 1945–1946 – prof. Eugeniusz Jezierski,
  • 1946–1947 – inż. Karol Tomanek,
  • 1947–1949 – inż. Aleksander Ekert,
  • 1949–1952 – inż. Michał Olszewski,
  • 1953 – inż. Jan Guzik,
  • 1955 – inż. Zygmunt Kamiński,
  • 1956 – inż. Ryszard Adamski,
  • 1956–1962 – inż. Roman Popławski,
  • 1962–1964 – inż. Jan Kotynia,
  • 1964–1967 – inż. Józef Augustyniak,
  • 1967–1969 – inż. Tadeusz Rejn,
  • 1969–1972 – inż. Jerzy Zadorecki,
  • 1972–1973 – inż. Jerzy Kosma,
  • 1973–1990 – mgr Mieczysław Bloch,
  • 1990–1991 – inż. Bogdan Kołodziej,
  • 1991–1999 – mgr inż. Stanisław Piechocki,
  • od 1999 – mgr inż. Włodzimierz Kęsicki.

Każda z tych osób miała istotny wpływ na rozwój oraz kierunek ekspansji firmy w różnych okresach jej działalności.

Przypisy

  1. OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA ZAKŁADU MASZYN ELEKTRYCZNYCH "EMIT" S.A. W ŻYCHLINIE | Rejestr.io [dostęp 18.08.2023 r.]
  2. a b c d e f Historia zakładu. FTZ. [dostęp 02.12.2012 r.]
  3. Historia EMIT. cantonigroup.com. [dostęp 02.12.2012 r.]
  4. Dokumentacja techniczno-ruchowa elektrycznego zespołu trakcyjnego typu 19WE. skm.warszawa.pl. [dostęp 12.06.2012 r.]
  5. Trójfazowe silniki klatkowe do napędu pojazdów trakcyjnych. cantonigroup.com. [dostęp 19.10.2012 r.]
  6. MAZ 203T. www.lubus.info. [dostęp 02.12.2012 r.]
  7. Fabryka Maszyn Elektrycznych i Transformatorów (Żychlin) w: wikimapia.org.
  8. Fabryka Maszyn Elektrycznych Celma w Cieszynie w: Historie niektórych fabryk. Fabryki maszyn elektrycznych i transformatorów, s. 398–405.
  9. Zakłady Emit w: Historie niektórych fabryk. Fabryki maszyn elektrycznych i transformatorów, s. 405–412.
  10. Płocka Rafineria i Petrochemia w latach 1959–2000, monografia, Płock 2010, s. 21, 83.
  11. Monitor Polski z 09.04.1949 r. (A-21), s. 5, poz. 312.
  12. Oferta inwestycyjna gminy Żychlin, Żychlin 2011.
  13. Chlubne kalendarium w: Powiatowe Życie Kutna nr 10/310 z 26.05.2011 r.
  14. Dyrektorzy i prezesi kierujący zakładem w latach 1921–2000 w: Powiatowe Życie Kutna nr 10/310 z 26.05.2011 r.
  15. Nadanie pośmiertne Honorowego Obywatelstwa Gminy Żychlin inż. Zygmuntowi Okoniewskiemu – uzasadnienie do Uchwały X/48/11 z 28.06.2011 r.
  16. EMIT Ośrodek Wczasowy Zakładów Wytwórczych Maszyn Żychlin.
  17. Pracownicza Spółdzielnia Mieszkaniowa „Emit” w Żychlinie. bazy.ngo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu 16.06.2007 r.]

Oceń: EMIT

Średnia ocena:4.6 Liczba ocen:16